تقسیمات سیاسی فضا و تعادل در نظام شهری منطقه (مورد مطالعه: تقسیم استان خراسان بزرگ)

Authors

مرتضی محمدپور جابری

abstract

الگوی نظام شهری هر منطقه در طول زمان تحت تأثیر عوامل مختلفی شکل می گیرد که در این بین دولت ها و تصمیمات دولتی نقش برجسته ای در شکل دهی به شبکة شهری و روابط سکونتگاهی ایفامی کند. از جمله ابزارهای قدرت مند دولت در این زمینه که با انگیزة تمرکززدایی صورت می گیرد، سازماندهی سیاسی فضا و تقسیمات کشوری است. بر همین اساس، این پژوهش با هدف بررسی تأثیرات تقسیمات سیاسی- اداری استان خراسان بزرگ بر نظام شهری منطقه تدوین یافته است. نوع پژوهش کاربردی و روش انجام آن مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی است که با توجه به ماهیت موضوع، مطالعه ای روندی و مقایسه ای انجام شده است. برای جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و نیز آمارهای رسمی استفاده شده است. به منظور پردازش داده ها از تکنیک ها و مدل های منطقه ای شامل شاخص های نخست شهری، ضریب کشش پذیری، مدل آنتروپی و ضریب جینی استفاده شد. نتایج بررسی ها نشان می دهد که تقسیم استان بر نظام شهری منطقه تأثیرگذار بوده و به تمرکززدایی جمعیتی و تقویت شهرهای کوچک و میانی کمک کرده است. هر چند این تغییرات چشمگیر نبود و عدم تعادل جمعیتی در بین شهرهای استان خراسان بزرگ همچنان مشهود است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نسبت هویت مکان با کنش‌های تقسیمات سیاسی در فضا (مطالعه موردی: شهرستان کازرون)

هویت مکانی نمایان­کننده احساس، ادراک و  تعلق مکانی متنوع می­باشد به گونه­ای که  متناسب با فرهنگ سیاسی ساکنان، مکان­های جغرافیایی کنش­های سیاسی متفاوتی را خلق می­کنند. تقسیمات سیاسی فضا فرایندی است که واحدهای سیاسی-­ ­­فضایی را از نظر ساختاری و کارکردی به  سطوح  همگن به  منظور ادارة بهینه قلمرو ملی تقسیم می­کند.از شاخص­های اساسی در مقوله تقسیمات سیاسی فضا در نظر گرفتن هویت مکانی است  که می­تواند...

full text

اقتصاد سیاسی فضا و تعادل منطقه ای ایران

برقراری توازن و رسیدن به تعادل در بین مناطق، به عوامل عدیده­ای بستگی دارد که ثروت و قدرت از مهم­ترین آنها به­شمار می­رود. هندسه­ی توزیع و ترسیب این دو عامل، تحت امر جریان اقتصاد سیاسی حاکم بر فضا شکل می­گیرد. با توجه به نقش بنیادین رویکرد اقتصاد سیاسی در تولید فضا و ایجاد ناهمسانی فضایی، در این تحقیق تلاش شده است تحلیلی فضایی از رویکرد اقتصاد سیاسی حاکم بر ایران در دهه­ی اخیر صورت پذیرد و ضمن ا...

full text

تأثیر تقسیم سیاسی فضا بر توسعۀ منطقه ای (مطالعۀ موردی: استان های سواحل جنوبی ایران)

تقسیمات کشوری، علم و هنر سازمان دهی فضای سرزمینی است. نظام های تقسیماتی- سیاسی رایج در حکومت های ملت­پایه، به سه دسته متمرکز، فدرال و ناحیه ای تقسیم می شوند. تمرکززدایی، توسعه متوازن منطقه ای و توزیع متوازن منابع، از اهداف کلان نظام تقسیمات کشوری به­شمار می روند. در قانون تقسیمات کشوری ایران مصوب آبان­ 1316، مؤلفه های نظامی- امنیتی محوریت داشتند. این سال و سال های پس از آن، همزمان جنگ جهانی دوم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری

Publisher: موسسه جغرافیا

ISSN 2383-1456

volume 2

issue 4 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023